Rehabilitacja MWArtykułyAnatomia więzadeł krzyżowych stawu kolanowego
By Admin Artykuły

Anatomia więzadeł krzyżowych stawu kolanowego

Więzadła krzyżowe leżą w centrum stawu kolanowego, będąc w znacznym stopniu zawarte w dole międzykłykciowym kości udowej.

 

Rysunek 1. Staw kolanowy otwarty od strony przednie.

Od strony przedniej, na pierwszym planie, znajduje się więzadło krzyżowe przednie.

Miejsca przyczepu tego więzadła, to:

  • pola międzykłykciowe przednie
  • krawędź boczna kłykcia przyśrodkowego (condylus medialis)
  • pomiędzy przyczepem rogu przedniego łąkotki przyśrodkowej – od przodu, oraz przyczepem rogu przedniego łąkotki bocznej – od strony tylnej

 

Rysunek 2. Miejsca przyczepu więzadeł krzyżowych stawu kolanowego.

Więzadło krzyżowe przednie, przebiega następnie skośnie ku górze i w stronę boczną oraz ku tyłowi i przyczepia się powyżej, do wąskiego miejsca na wewnętrznej stronie kłykcia bocznego kości udowej, które rozciąga się pionowo oraz wzdłuż krawędzi chrząstki stawowej. Więzadło to, przyczepia się bardziej z przodu na kości piszczelowej oraz bardziej z boku na kości udowej aniżeli więzadło krzyżowe tylne, stąd nazwa więzadło przednio – boczne jest również stosowana.

Więzadło krzyżowe przednie składa się z trzech taśm:

  • taśma przednio – przyśrodkowa: najdłuższa, najbardziej powierzchowna oraz najbardziej podatna na urazy
  • taśma tylno – boczna: leżąca głęboko w stawie w stosunku do poprzedniej oraz nie dotykana w przypadku częściowego przerwanie ciągłości więzadła
  • taśma pośrednia

Więzadło krzyżowe przednie jako całość, jest skręcone względem siebie w ten sposób, że jego najbardziej przednie piszczelowe włókna są przyczepione do kłykcia bocznego kości udowej, najbardziej ku przodowi oraz od strony dolnej (stąd nazwa całego pasma:  przednio – przyśrodkowe), a jego najbardziej tylne piszczelowe włókna są przyczepione do kłykcia bocznego kości udowej najbardziej górnie i bocznie (stąd nazwa: pasmo tylno – boczne).

W wyniku tego, włókna więzadła krzyżowego przedniego są różnej długości, w zależności od ich usytuowania i nawiązując do Bonnela, ich uśredniona długość, wynosi od 1.85 cm do 3.35 cm.

 

Rysunek 3. Miejsca przyczepu poszczególnych taśm więzadła krzyżowego przedniego.

1. Taśma przednio – przyśrodkowa ACL: tworzą ją włókna tkanki łącznej, które na kości piszczelowej przyczepiają się najbardziej do przodu, zaś na kłykciu bocznym kości udowej najbardziej z przodu i dolnie (oraz przyśrodkowo, ponieważ oś długa kłykci ma kierunek rozbieżny w płaszczyźnie przednio – tylnej, czyli te włókna które przyczepiają się najbardziej z przodu wew. powierzchni kłykcia, znajdują się też najbardziej przyśrodkowo, natomiast im dalej w głąb dołu międzykłykciowego, czyli im bardziej w kierunku tylnym, tym bardziej kierunek boczny przez wzgląd na rozbieżny przebieg osi długiej kłykci kości udowej).

2. Taśma tylno – boczna ACL: tworzą ją pasma tkanki łącznej , które na kości piszczelowej przyczepiają się najbardziej od strony tylnej, zaś na kłykciu bocznym kości udowej najbardziej od strony górnej i bocznej.

 

Rysunek 4. Poszczególne taśmy więzadeł krzyżowych.

W głębi dołu międzykłykciowego kości udowej, za więzadłem krzyżowym przednim, znajduje się więzadło krzyżowe tylne (PCL).

Miejsca przyczepu PCL, to:

  • tylna części pola międzykłykciowego tylnego kości piszczelowej, pokrywając tylną krawędź górnej powierzchni kości piszczelowej. Jego przyczep na kości piszczelowej jest w związku z tym umieszczony daleko ku tyłowi w stosunku do rogów tylnych łąkotek przyśrodkowej oraz bocznej
  • więzadło przebiega następnie skośnie w kierunku przyśrodkowym, ku przodowi oraz ku  górze i przyczepia się w głębi dołu międzykłykciowego kości udowej do miejsca na krawędzi bocznej kłykcia przyśrodkowego kości udowej wzdłuż linii chrząstki stawowej. Więzadło krzyżowe tylne ma bardziej tylny przyczep na kości piszczelowej i bardziej przyśrodkowy przyczep na kości udowej niż więzadło krzyżowe przednie i stąd w mianownictwie anatomicznym nazwa : więzadło tylno – przyśrodkowe jest również stosowana

Więzadło krzyżowe tylne składa się z czterech taśm:

1. Pasmo tylno – boczne PCL:
Tworzą je pasma tkanki łącznej, które na kości piszczelowej przyczepione są najbardziej ku tyłowi, zaś na kłykciu przyśrodkowym kości udowej przyczepione są najbardziej bocznie.

Przez wzgląd na przebieg osi długiej kłykci kości udowej, rozbieżnie w kierunku przednio  – tylnym, pasma PCL które będą przyczepiały się na kłykciu przyśrodkowym kości udowej najbardziej z boku, muszą jednocześnie znajdować się najbardziej z tyłu, czyli w głębi dołu międzykłykciowego kości udowej.

2. Pasmo przednio – przyśrodkowe PCL:
Tworzą je pasma PCL, które na kości piszczelowej przyczepiają się najbardziej ku przodowi, natomiast na kłykciu przyśrodkowym kości udowym, przyczepiają się najbardziej przyśrodkowo.

Są to pasma PCL-a, które na kłykciu przyśrodkowym kości udowej przyczepiają się najbardziej od przodu, czyli najpłycej w dole międzykłykciowym.

3. Pasmo przednie  Humphrey’a:
Często niewystępujące.

4. Pasmo PCL, tworzące tzw. więzadło łąkotkowo – udowe Wrisberga:
Miejsca przyczepu tego pasma, to róg tylny łąkotki bocznej. Przylega ono do powierzchni przedniej głównego więzadła i przebiega z nim do wspólnego przyczepu na bocznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej.

Czasem, podobne więzadło występuje w odniesieniu do łąkotki przyśrodkowej, nieliczne włókna więzadła krzyżowego przedniego są przyczepione do rogu przedniego łąkotki przyśrodkowej niedaleko więzadła poprzecznego stawu kolanowego.

Więzadła krzyżowe, dotykają się wzajemnie: przednie przebiega do przodu i skośnie w stosunku do tylnego. Więzadła te nie leżą swobodnie w jamie stawu ale są połączone poprzez błonę maziową i odgrywają bardzo ważną rolę w stosunku do torebki stawowej.

Informacja dla pacjentów